“2023 Küresel Otomotiv Tüketici Araştırması” raporu, tüketicilerin elektrikli araçları benimsemeye olan ilgisi, vasıta satın alma eğilimi, bağlanabilirlik ve tüketici itimatı şeklinde talep yönlü eğilimleri ve endişeleri ortaya koydu. 2022’nin Eylül ve Ekim ayları içinde 24 ülkeden 26 binden fazla tüketiciyle meydana getirilen ankete, Türkiye’den de 1.006 şahıs katıldı. Araştırmaya bakılırsa tüketiciler vasıta kullanma maliyetlerini düşürmeye çalıştıkça elektrikli araçlara olan ilgi artıyor. Sadece bu da yolda şarj için ihtiyaç duyulan süre, menzil endişesi, halka açık şarj istasyonlarının altyapısı ve ulaşılabilirliği şeklinde bir takım problemi gündeme getiriyor.
Şarj süresi sorun
Türkiye’de araştırmaya katılan tüketicilerin yüzde 54’ü bir sonraki vasıta seçimlerinin benzin/dizel olacağını belirtiyor. Hibrit elektrikli vasıta yanıtı verenlerin oranı yüzde 30, tamamen pille çalışan elektrikli vasıta yüzde 10, şarjlı hibrit elektrikli vasıta diyenlerin oranı ise yüzde 4. Elektrikli araçlarla ilgili Türkiye’deki tüketicilerin en büyük endişesi yüzde 47 ile şarj için ihtiyaç duyulan süre. Bunu yüzde 42 ile sürüş menzili ve halka açık elektrikli vasıta şarj altyapısının olmaması takip ediyor. Küresel pazarın aksine elektrikli vasıta almayı düşünen Türkiye’deki tüketicilerin üçte ikisi araçlarını halka açık şarj istasyonlarında şarj etmeyi planlıyor. Bu eğilimin sebebi, evlerine şarj istasyonu kurma mevzusunda bilgilerinin/imkanlarının olmaması (yüzde 30) ve yüksek kurulum maliyetleri (yüzde 30) olarak öne çıkıyor.
Vasıta tutarları yükseliyor
Araştırmanın yapıldığı öteki ülkelerin aksine maliyet faktörü üst sıralarda yer almasa da daha düşük yakıt giderleri dünyadaki şeklinde Türkiye’de de elektrikli vasıta seçmenin ilk sebebi. ‘Daha iyi sürüş deneyimi’, ‘daha azca bakım ihtiyacı’, ‘devlet teşvikleri’, ‘içten yanmalı araçlara uygulanan extra vergiler’ öteki nedenler olarak sıralanıyor. İklim değişikliği endişesi ise bir sonraki vasıta olarak elektrikli aracı tercih edecek tüketicinin ilk beş motivasyonundan birine bile girmiyor.
Elektrikli vasıta talebindeki artış, istasyonları da dönüştürüyor. Tüketiciler, içinde şarj ünitelerinin yanı sıra kolayca satın alınabilen içecekler, Wi-Fi bağlantısı, atıştırmalıklar ve wc şeklinde hizmetlerin bulunmuş olduğu geleneksel yakıt istasyonlarını tercih ediyor.Ankete katılan tüketicilerin ortalama üçte ikisi, halka açık bir şarj istasyonunda araçlarının boş durumdan yüzde 80’e kadar şarj olması için 10 ila 40 dakika içinde bekleyebileceklerini ifade ediyor. Bu durum, fosil yakıt deneyimine denk bir edinim oluşturma imkanının ‘sınırı olan’ olduğu yönündeki geleneksel düşünceye meydan okuyor.Türkiye’de elektrikli vasıta satın almak isteyen her 10 kişiden neredeyse 5’i, vasıta tutarları üstündeki devamlı yukarı yönlü baskıyla bir sonraki aracı için 500 bin liradan fazla ödeme yapmayı bekliyor.
Sipariş üstüne üretime doğru
Araştırrmaya bakılırsa mevcut yığın krizi, tüketicileri yeni vasıta teslimatı için daha uzun süre beklemeye alıştırarak potansiyel olarak yeni bir ‘sipariş üstüne üretim’ paradigmasına kapı açıyor. Türkiye’deki tüketicilerin yüzde 48’i, bir sonraki araçlarının teslimi için 3 ila 12 hafta beklemeyi kabul ediyor.Otomotiv markaları (OEM) geleneksel kıymet zinciri için mühim bir kırılıma işaret eden sigorta ürünlerini kurum içine getirme dahil olmak suretiyle ileriye dönük birçok potansiyel kar havuzunu değerlendirirken, Türkiye’deki tüketicilerin yüzde 77’si direkt vasıta üreticisinden sigorta satın almakla ilgileniyor. Bu kesime düşen her 10 tüketicinin 5’inden fazlası, markalardan pürüzsüz bir satın alma yolculuğu ve kolaylık bekliyor.
Kişisel veriler markalara emanet
Kişisel verilerini paylaşmaya küresel ortalamalardan daha çok eğilimli olan Türk tüketicilerin yüzde 42’si araçlarının ürettiği verileri yönetme mevzusunda en fazlaca otomotiv markalarına ve vasıta satıcılarına güveniyor. Türkiye’de ankete katılan tüketicilerin yarısından fazlası (yüzde 53), bağlantılı teknolojiler için, ayrı bir ödeme yapmayıp vasıta satın alma fiyatının içinde önden ödeme yapmış olmayı tercih ediyor. Bu durum, aylık abonelikler şeklinde yeni gelir akışları oluşturmayı hedefleyen otomotiv markaları için mühim bir güçlük teşkil ediyor.
‘Tercihleri maliyet belirliyor’
Araştırma neticelerini değerlendiren marka temsilcileri sektörün son dönemde küresel pazarda arka arkaya yaşanmış olan şoklarla yüzleşmeye devam ettiğini söylemiş oldu. Bu yılki raporun tüketicilerin elektrikli araçları benimsemeye olan ilgisini, vasıta satın alma eğilimini, endişelerini ve tercihlerini ortaya koyduğunu vurgulayan Yanmaz, “Geçen birkaç senenin zorluklarına karşın otomotiv endüstrisi uyum sağlamaya ve ilerlemeye devam ediyor. Yükselen fiyatlar tüketiciler için mühim bir güçlük olsa da yakıt maliyetlerini düşürmeye yönelik kuvvetli talep yalnızca Türkiye’de değil dünyada da elektrikli vasıta satın alma eğilimini artırıyor.
Sektör oyuncuları, mobilite deneyimini geliştiren katma kıymetli hizmetlerle yeni gelir akışlarının kilidini açmak için elektrikli araçlara geçişten yararlanmak istiyor. Bu dönüşüm her ne kadar ürün odaklı görünse de, tüketiciler, maliyet, itimat ve ürün standardını önceliklendiriyor, daha derine indiğimizde ise pürüzsüz satın alan deneyimi ve artan fazlaca kanallı kolaylık beklentisi karşımıza çıkıyor. Teknoloji ile tetiklenen bu devrimlerin tek sabiti olan insan devamlı sektörün odağında olmaya devam edecek” dedi.
