Elektrikli araç üretimi konvansiyonelden pahalı
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkanı Ziya Özalp halen elektrikli arabaların maliyetleri mevcut konvansiyonel araçlara nazaran iki katı civarında bulunduğunu söylemiş oldu. Özalp, “Bu maliyetlerle istenilen satış rakamlarına ulaşılamayacak. Ürünleri uygunlaştırabilmek ve aracın maliyetlerini düşürebilmek amaçlı yedek parçaların daha uygun şekilde daha bildiğimiz teknolojilerle yeniden üretilmesi söz mevzusu. Onun için aslen burada yitik benzer biçimde görünen kırmızıların da oldukca yitik olmayacağı yönünde görüşler var” dedi. Elektrikli araçların otomotiv satış sonrasındaki pazara tesirinin halen minik bulunduğunu vurgulayan Özalp, “Türkiye’de bildiğiniz benzer biçimde geçtiğimiz yıl 7 binin birazcık üstünde araç satıldı. Şu demek oluyor ki talep hala istenen seviyede değil” diye konuştu.
Türkiye’de araç üretiminde kapasitenin yüzde 68’lerde olduğuna dikkat çeken Özalp yedek parça üretiminde bu oranın yüzde 75’lerde bulunduğunu altını çizdi. Genel olarak üretim adetlerinde ciddi bir artış bulunduğunu gördüklerini belirten Özalp şu şekilde devam etti:
“Sadece sipariş adetlerinde bir azalma var. Uzak Doğu değil, biz bilhassa bu yakın tedarik zinciri politikasıyla Avrupa’nın başta olmak suretiyle hâlâ Avrupa’nın en gözde otomotiv yedek parça sektöründe tedarik icra eden ülkesiyiz. Bu avantajımızı koruyabilmemiz için rekabetçi gücümüzü her anlamda korumamız lazım. Bu döviz tutarları da olabilir, işte enerji tutarları da olabilir. Gene işçilik fiyatlarında da belli makul seviyelerde olabilir. Tek başımıza yalnız tedarik endüstri olarak 50 milyar dolarlık bir ihracat yapabilmemiz mümkün. Bir tek dünyaya yedek parça satarak bu mümkün.”
Kargo maliyetleri artışta
Satış sonrası sektöründe döviz probleminin ağırlıklı olarak ön plana çıktığını özetleyen Özalp şu şekilde devam etti:
“Döviz kurlarındaki hareketlilik ve kargo maliyetleri bizi zorluyor. .2020 ve 2021’de en oldukca sorulan sual çip kriziydi. . Bu kriz tam anlamıyla çözülemedi. Şundan dolayı yalnız üretimin olmamasıyla değil günden güne araçlardaki çip sayısı, yedek parçadaki çip sayısı da artıyor. Bunun için gerekseme hep artan grafikte devam ederken doğal ki esasen yaşanmış olan geriden gelen talebi karşılayabilmek amacıyla tüm krizi aniden çözebilmek mümkün değil. Navlun tutarları aynı emtia tutarları benzer biçimde oldukça yüksek seviyelerden oldukca daha ulaşılabilir seviyelere geldi. Şu anda işçilik maliyeti ve lojistik merkezlerinin tutarları. Metrekare tutarları ve gümrükte yaşanmış olan problemler aslen tedarik problemlerinin büyük çoğunluğunu oluşturuyor.”
EYT mevzusu kırılgan
Özalp EYT mevzusunun otomotiv sektörü için büyük bir problem olabileceğini söylemiş oldu. Otomotiv sektöründeki deneyim, sektörde bulunan şahıs sayılarının verimliliğinin belli bir yaştan sonrasında edinildiğini belirten Özalp şunları kaydetti:
“Bugün bir boyacı bulmak, kaportacı bulmak, bir bakımcı bulmak oldukca zor. Bugün fabrikalarda mühendisler, işte bizim satış temsilcilerimiz ve ekipleri yapabilmek de oldukca kolay değil. Onun için EYT öncesinden de düzgüsel anlamda emekli olmuş tüm çalışanlarımızı elimizde tutmak için oldukca ciddi çaba sarf ediyoruz. Firmalarımız esasen bu aşamada çalışanlarının memnuniyetini çoğaltmak için esasen sektörde oldukca ciddi bir halde, hani hem özlük hakları olarak hem şu demek oluyor ki hakları olarak bunu geliştirmeye çalışıyordu. Bu bizim için mühim ve eleştiri bir mevzu.Şundan dolayı hakikaten bu iş kaybını yaşarsak, insanoğlu hakikaten de oldukca genç yaşlarda emekliliğine girerse, bu nokta hakikaten birçok sektörü zorda bırakır ki bunun başlangıcında otomotiv olur.”