Bir aracın orijinal haliyle kaza yaptıktan ya da herhangi bir yeri onarıldıktan sonraki kıymeti arasındaki eksilme “vasıta kıymet kaybı” ismiyle adlandırılıyor. Bilhassa sıfır vasıta sahipleri kusurun büyük oranda karşı tarafta olduğu bir kazaya dahil olduklarında, yaşadıkları kıymet kaybı yüzünden haksızlığa uğramış hissediyorlar. Sektör yetkililerinden Çiğdem Özdoğan vasıta kıymet kaybıyla ilgili merak edilenleri söyledi. Kaza sonrasında aracı kıymet kaybedenlerin mühim haklarının bulunduğunu ifade eden Özdoğan “Kazada karşı taraftan bir kıymet kaybı talep edebilmek için karşı tarafın kesinlikle belirli bir kusur oranının bulunması gerekiyor. Kazada yüzde 100 kusurlu olanlar kıymet kaybı talebinde bulunamaz. Karşı tarafın trafik sigortasının olmadığı durumlarda vasıta kıymet kaybı, kazada kusurlu olan aracın sahibinden talep edilebilir.” dedi.
“Kusurlu vasıta sahibinden talep edilebilir”
Araç kıymet kaybı yaşayan taşıt sahiplerinin dikkatli olması icap ettiğini belirten Özdoğan, “Yaşanmış olan trafik kazasında kusuru olmayanlar ya da kısmi kusurlu sürücüler kaza yaptıklarında onarım sonrası araçlarının kıymeti düşmüş olduğu için kendilerini haksızlığa uğramış hissedebiliyor. Bu şekilde bir durumda kalan vasıta sahipleri vasıta kıymet kaybı talebi oluşturabilirler. Araç sahibinin kıymet kaybı talebi oluşturabilmesi için bazı şartlar gerekiyor. Mesela kazada karşı taraftan bir kıymet kaybı talep edebilmek için karşı tarafın kesinlikle belirli bir kusur oranı bulunması gerekiyor. Ek olarak kıymet kaybı talebinde bulunacak kişinin içinde bulunmuş olduğu kaza minimum iki aracın karıştığı bir kaza olmalı ve kaza anında tutanak tutulmalı. Mevzuyla ilgili bir öteki mühim nokta ise vasıta kıymet kaybı talebini kaza tarihinden itibaren 2 senelik süre içinde bildirmek gerekiyor. Bu başvuruyu yapabilmeniz için karşı tarafın trafik sigortası olmalı. Eğer karşı tarafın trafik sigortası yoksa vasıta kıymet kaybını kusurlu olan aracın sahibinden talep edebilirsiniz. Kıymet kaybının hesaplanabilmesi için, öğrenci mevzu aracın geçmişinde pert kaydı olmamalı. Aynı şekilde hasar gören bir parça daha ilkin işlem gördüyse de o parça hesaplamada dikkate alınmıyor. Araçta kaza zamanı ile talep zamanı içinde iyelik değişikliği olmaması da bu talebi iletirken dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bir öteki nokta.” dedi.
Kıymet kaybında hesaplama iyi mi yapılıyor?
Araç kıymet kaybı aslına bakarsak özetlemek gerekirse aracın kaza önceki rayiç bedeli ile kaza sonrasındaki rayiç bedeli arasındaki farka verilen isim. Bu değerin hesaplanmasında aracın markası, modeli, kaza anında kaç yaşlarında olduğu, kaç kilometrede olduğu, hasarın derecesi ve aracın daha evvelde bir hasarının olup olmaması etkili. Özdoğan şöyleki devam ediyor:
“Araçlarda onarımdan kaynaklı kıymet kaybının hesaplanması için belirlenmiş bir hesaplama metodu var ve bu formül Gömü Müsteşarlığı tarafınca belirlenen kıymet kaybı hesaplama formülü ismiyle adlandırılıyor. Söz mevzusu formülle öznel hesaplama yada yorumların önüne geçilmesi amaçlanıyor. Bu formüle nazaran meydana getirilen hesaplamalar kaza yapmış araçlarda oluşan kıymet kaybını veriyor. Araç kıymet kaybı kaza durumuna nazaran 1.000 TL de çıkabilir 150.000 TL de.Yalnız şunu belirtmemde yarar var ki, trafik sigortasında karşı tarafa verilen vasıta başına maddi hasar limiti o dönem için ne kadar ise, aracın hasar onarımı artı kıymet kaybı tutarı bu limiti geçemez. Bu durumda kıymet kaybındaki çıkan tazminat tutarları da trafik sigortasında şu anda geçerli 100.000 TL limite takılıyor diyebiliriz.”
Kıymet kaybını karşılamazsa
Kıymet kaybının mağdurun talebi ile vaka bazında hesaplandığını söyleyen Özdoğan, her bir kazanın ayrı bir raporun mevzusu bulunduğunun altını çizerek açıklamalarına devam etti:
“Hesaplama metoduna nazaran hesaplanarak oluşan bir kıymet kaybı var ise sigorta şirketine meydana getirilen müracaat sonucunda bu yitik mağdur tarafa ödenir. Ödenen tutarın, araçtaki kıymet kaybını karşılamadığını düşünüyorsanız Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruların bundan önceki yıla oranla %120 arttığını ve başvuruların %90’ından fazlasının ise trafik sigortası ile ilgili bulunduğunu belirtebilirim. Sigorta şirketi ve vasıta sahibi arasındaki uyuşmazlıklar, sigorta bilir kişilerinin mevzuya bakmasının tesiri ile Sigorta Tahkim Komisyonu’nda süratli ve hakkaniyetli şekilde sonuçlanmakta. Komisyonun vereceği karar lehinize sonuçlanmaz ise dava açma hakkınız normal olarak bulunuyor. Kıymet kaybı talep başvurunuzu aracı kurumlara değil, kesinlikle acentenize yapmanızı tavsiye ediyorum. Günümüzde kıymet kaybı taleplerinin pek oldukca gerçek sahibi tarafınca bazı aracı kurumlara müracaat yöntemi ile yapıldığını duyuyor ve görüyoruz. Esasen meşru olan bu talepleriniz için aracı kurumlara ücret ödemek yerine acentenizle iş birliği içinde olmalı ya da sigorta şirketine direkt müracaat yapmayı tercih etmelisiniz.”
